"Maak werk van een gedragen Haventracé met oog voor de mobiliteit, leefbaarheid en de ruimtelijke kwaliteit in het kader van het zogenaame Toekomstverbond". Zo luidt de opdracht die Vlaams minister Ben Weyts op 15 december 2017 gaf aan gouverneur Cathy Berx als voorzitter, en aan Dirk Cleiren als ondervoorzitter, van de werkbank Haventracé.

Wat voorafging... het ontstaan van de Werkbank Haventracé

Op 23 december 2011 besliste de Vlaamse regering om gouverneur Cathy Berx aan te stellen als procesbegeleider voor tal van complexe mobiliteitsprojecten in de Antwerpse oostrand, die onderling sterk verweven waren. Deze bundeling van projecten kreeg als noemer 'Poort Oost'. Midden 2017 besliste de Vlaamse regering om de coördinatieopdracht Poort Oost om te vormen naar de coördinatie van de werkbank Haventracé. Omwille van haar ervaringen met en kennis van de Antwerpse mobiliteitsprojecten en haar inzet rond participatietrajecten zoals uitgewerkt in het rapport Commissie Berx duidde de Vlaamse regering de Antwerpse gouverneur aan als voorzitter van de werkbank Haventracé. De doelstelling van de werkbank is om samen met meer dan 60 partners bij te dragen tot de realisatie van het Haventracé-project.

Dat betekent dat gouverneur Cathy Berx samen met al deze partners een brede visie wil uitwerken met ruime aandacht voor leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit. Fundamenteel is dat alle stakeholders sinds de start en gedurende de rest van het traject kunnen bijdragen tot alle inzichten en kennis die noodzakelijk zijn voor een rechtvaardige besluitvorming.

Wat is het Haventracé?

Het Haventracé maakt deel uit van het Antwerpse Toekomstverbond dat in 2017 werd gesloten.

De partners van dit Toekomstverbond - de Vlaamse overheid, de stad Antwerpen, het Havenbedrijf Antwerpen en de burgerbewegingen stRaten-generaal, Ademloos en Ringland - werken samen aan een meer bereikbare en leefbare Antwerpse regio. Hoe?

Door enerzijds in te zetten op een mobiliteitsoplossing voor de Antwerpse Ring, waarbij een dubbele ringstructuur gecreëerd wordt voor het hoofdwegennetwerk in de Antwerpse regio: een ring voor de stad en een ring rond de stad. Die laatste, de Ring rond de stad, kreeg de naam Haventracé, en die bestaat uit verschillende onderdelen. Samen vormen die afzonderlijke projecten een noordelijk alternatief rond de stad. Via het Haventracé wil men het verkeer dat de stad alleen maar moet passeren of de haven wil bereiken, zoveel als mogelijk rondom de stad leiden. Dat gebeurt met een slimme verkeerssturing en een betere verkeersinfrastructuur.

Anderzijds staat het Toekomstverbond evenzeer voor een bredere visie op een bereikbare en leefbare regio, zoals omschreven in het Routeplan 2030. Zo komen er extra fietsvoorzieningen en wordt het openbaar vervoer hertekend. Doel is om 50 procent van alle toekomstige verplaatsingen te laten gebeuren met de fiets, trein, tram, bus, taxi, waterbus, deelsystemen, enzovoort. En nog maar 50 procent met de wagen. Kortom, een ambitieuze modal shift. Dat betekent bijvoorbeeld ook dat er tijdens de werken aan het Haventracé, gelijktijdig gewerkt wordt aan de verbetering van de omgevingskwaliteit. 

De verschillende deelprojecten die samen het Haventracé vormen.

1. We verbeteren de E34 op vlak van verkeersveiligheid en capaciteit en werken bestaande bottlenecks weg.
2. We verbeteren de R2 op vlak van verkeersveiligheid en capaciteit en werken bestaande bottlenecks weg.
3. Tijsmanstunnel: de bouw van een nieuwe tunnel voor de R2 onder het kanaaldok.
4. We verbeteren de capaciteit en verkeersveiligheid van de A12 en werken bestaande bottlenecks weg.
5. A102: een zoektocht naar een nieuw aan te leggen snelweg.
6. Een goed werkend systeem van verkeerssturing. Gelijktijdig werken ook aan een betere omgevingskwaliteit.

De Nieuwe Rand

De Nieuwe Rand moet het oostelijk deel van het Haventracé realiseren. Daarmee verbetert de bereikbaarheid van de haven en wordt het verkeer dat niet in het centrum van Antwerpen moet zijn om de stad geleid.

Omwille van de haven is het verkeersknooppunt rond Antwerpen van internationaal belang. De omgeving, haar inwoners en de lokale bedrijvigheid ondervinden hinder door de vele files en het vrachtverkeer. De Nieuwe Rand heeft daarom drie belangrijke doelen die bijdragen aan een betere toekomst in de oostrand van Antwerpen: veiliger, duurzamer en vlotter verkeer, een betere leefkwaliteit en een omgeving die klimaatvriendelijk is én beter bestand tegen de klimaatverandering.

Overzicht nuttige documenten - persberichten - presentaties - publicaties

1. Burgerbewegingen, overheden en belangengroepen werden bij de start eind 2017-begin 2018 met een vrij open, maar gerichte bevraging uitgenodigd om hun visie te geven op de noden en verwachtingen. Deze informatie vindt haar weerslag in het verdere proces en de concrete uitwerking van het Haventracé. Vanuit alle aangereikte en gekende informatie worden dwingende dilemma's en vragen gedestilleerd die stap voor stap moeten leiden tot de best mogelijke oplossingen waarover de Vlaamse regering finaal moet beslissen. U vindt de presentatie van de bevraging hier.
2.  Op 23 februari 2021 zat voorziter gouverneur Cathy Berx een eerste keer samen met de leden van de overkoepelende werkbank Haventracé over het complex project 'Oostelijke Verbinding'. Dit was meteen de start van de ambitiefase waarin een verdere verkenning van doelstellingen en ambities centraal staan. Het complex project heeft als algemene doelstelling om het oostelijke traject van het Haventracé te realiseren.

• Hier vindt u het persbericht naar aanleiding van dit overleg.
• Hier vindt u de startbeslissing en de procesnota voor het complex project 'Oostelijke Verbinding'.